Аутори:
1. Ivana Jakšić, Klinika za anesteziju i intenzivno liječenje, UKC RS, Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina

Апстракт:
Infekcija corona virusom 19 (COVID 19) prouzrokovala globalnu zdravstvenu krizu. Virus COVID 19 ima visok stepen prenosivosti što može rezultovati kako ozbiljnim plućnim, tako i sistemskim oboljenjima. Malo se zna o protektivnim faktorima za ovaj virus. Stoga, preventivne zdravstvene mjere koje bi smanjile rizik od infekcije, obolijevanja i ozbiljnosti bolesti su prijeko potrebne. Međutim, pozitivna uloga vitamina D u smanjenju rizika COVID 19 infekcije i ostalih akutnih infekcija respiratornog trakta je izučavana. Angiotenzin konvertujući enzim 2 (ACE 2) je protein koji služi kao ulazno mjesto COVID 19 u ćelije ljudskog organizma. Strukturno sličan angiotenzin konvertujućem enzimu, ali u poređenju s njima ima antagonističku ulogu i drugačije ciljne molekule, ima protektivnu ulogu za razvoj komplikacija ove virusne infekcije. Vitamin D može povećati/indukovati ekspresiju ACE 2 i regulisati imuni sistem kroz različite mehanizme. Ćelije respiratornog trakta, monociti/maktofazi, dendritske ćelije, te T i B limfociti posjeduju receptore za vitamin D što ukazuje na značajan imunomodulatorni učinak vitamina D u urođenom i stečenom imunom odgovoru.Mehanizmi obrane od respiratornih virusa koji uključuju aktivni oblika vitamina D su: indukcija stvaranja katelicidina antivirusnog proteina respiratornog epitela, stimulisanje urođenog imunog odgovora, čuvanje integriteta respiratornog epitela kroz učvršćivanje uskih spojeva između ćelija, smanjenje prekomjernog stvaranja proupalnih citokina čime se smanjuje nepotrebno oštećenje tkiva i takozvana citokinska oluju i posljedična akutna upala pluća koja u najtežim slučajevima bolesti COVID-19 dovodi do respiratornog distres sindroma. U meta analizama, nadoknada vitamina D se pokazala kao sigurna, efektivna i jeftina terapija. Osobe koje su u visokom deficitu vitamina D bi trebale tokom pandemije koristiti suplementaciju vitamina D, kako bi održali koncentraciju u cirkulaciji (75-125nmol/L).Ljudi su dodatno izloženi nedostatku vitamina D jer su prisiljeni boraviti u zatvorenom prostoru, čime je onemogućen glavni put sinteze vitamina D u koži djelovanjem UV zraka, stoga je racionalna upotreba vitamina D tokom pandemija i do 10000IJ/dnevno.

Кључне речи:
COVID 19,prevencija,vitamin D suplementacija,angiotenzin konvertujući enzim 2.

Тематска област:
Савремени приступ у санитарном инжењерству

Датум пријаве сажетка:
22.02.2022.

Конференцијa:
Међународна научна конференција - Знањем до здравља САНУС 2022.